Η ιστορία των Ελλήνων ταξιδεύει στον χρόνο πάνω στο καράβι που ονο- μάζεται ελληνική γλώσσα. Ναυτοσύνη και γλώσσα έχουν διαχρονικά σμι- λέψει τα χαρακτηριστικά αυτού του ανήσυχου λαού του οποίου τα ίχνη εντοπίζονται βαθιά στο παρελθόν, περίπου 4.000 χρόνια πριν. Οι Έλληνες έπαιξαν κομβικό ρόλο κατά την αρχαιότητα στην ανατο- λική Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα. Η γλώσσα τους έγινε εργαλείο μάθησης αλλά και επικοινωνίας για πολλούς λαούς της ευρύτερης περιοχής, όπως και, αργότερα, για τον αναδυόμενο Xριστιανισμό. Με τον πολιτισμό «άλωσαν» την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μετατρέποντάς την σε Βυζαντινή και κρατήθηκαν σε πνευματική εγρήγορση κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Με την επανάστασή τους, το 1821, απέκτησαν το πρώτο εθνικό ανεξάρτητο κράτος της ανατολικής Μεσογείου, συνδέθηκαν με τον δυτικό κόσμο, επεξέτειναν τα σύνορά τους και πήραν θέση ανάμεσα στους λαούς της σύγχρονης Ευρώπης – και του κόσμου.
Στο βιβλίο αυτό, μέσα από τις συζητήσεις της καθηγήτριας Ιστορίας Μαρίας Ευθυμίου με τον Μάκη Προβατά, προσεγγίζεται ο Ελληνισμός από τις απαρχές του μέχρι σήμερα, ανιχνεύονται οι ρίζες, τα θεμέλια και τα οδόσημα της Ιστορίας του. Πίσω από ημερομηνίες και γεγονότα υπάρχουν καιροί και χώροι πολύ μεγαλύτερης σημασίας. Υπάρχουν κομβικά πρόσωπα και συμβάντα που δεν είναι πάντοτε τα προφανή.
«Πρόσεξις», κατά τον Πλάτωνα, είναι η προσπάθεια της ψυχής να μάθει. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με βαθιά πρόσεξη.